Ülkeler arası sık seyahat eden kişilerin vücutlarında birçok değişiklikler olmaktadır. Saat farkından dolayı biyolojik ritimler etkilenmektedir. Peki jet – lag nedir, vücuda ne gibi etkileri vardır?
Jet – lag farklı saat diliminde bulunan ülkeler arasında yapılan uçak seyahatleri neticesinde vücutta meydana gelen birkaç değişikliği ifade etmektedir. Her vücudun bir biyolojik ritmi vardır ve bu ritim bulunulan ülkelerin saat dilimine göre şekillenmektedir. Örneğin; belirli bir uyku saati, uyanma saati, yemek saati vardır. Uluslararası seyahat durumunda tüm bu düzen bozulabilmekte ve adaptasyon sonu yaşanabilmektedir. Genellikle jet – lag nedeniyle ortaya çıkan sorunların başında sindirim bozuklukları vardır. Fakat bu etkiler genellikle 1-2 gün içerisinde son bulur. Peki jet – lag belirtileri ve etkileri nelerdir?
Jet – lag belirtilerinin başında uyku problemleri gelmektedir. Kişi ya uykusuzluk ya da uyanamama sorunu yaşamaktadır. Gündüz bile uyku problemi yaşarlar ve sürekli halsiz, yorgun hissederler. Enerjik olamazlar, odaklanmada güçlük yaşarlar, sindirim sistemi ile ilgili sorunlar (başta kabızlık ya da ishal) yaşarlar ve son olarak ise duygu durum değişiklikleri yaşarlar. Jet – lag 2 seyahat diliminde gerçekleşmişse belirtiler aynı gün ya da ertesi gün meydana gelebilir. Özellikle de seyahat yönü doğu ise ya da birçok zaman dilimi aşılmış ise semptomların şiddeti ağır ve uzun olabilmektedir. Bazı küçük önlemler alarak jet – lag etkisini olabildiğince az yaşamak mümkündür.
Seyahat farklı bir zaman dilimine sahip ülkeye gerçekleşecek ise söz konusu ülkenin saat dilimine göre uyku ve beslenme düzenini değiştirmek adaptasyon sürecini kolaylaştıracaktır. Bu en az 2 gün öncesinden alınabilecek bir önlemdir. Ancak gidilecek ülkede 5 günden az kalınacaksa bu pek tavsiye edilmemektedir. Eğer iniş seyahatinde esneklik yapabiliyorsanız akşamın erken saatlerinde iniş yapabileceğiniz bir uçuşu tercih etmelisiniz. Bu jet -lag etkisinden kurtulmanın ya da etkileri az hissetmenin bir diğer etkili yoludur. Yolculuk sırasında ya da öncesinde alkol almamaya dikkat etmelisiniz. Eğer ülkeye sabah saatlerinde vardıysanız gün içerisinde uyumamaya çalışmalı, akşamın erken saatlerinde uyunmalıdır .
